Όλο
και περισσότερους συνεχίζει να προσβάλλει το κακοήθες μελάνωμα καθώς
υπολογίζεται ότι η νόσος αυξήθηκε κατά 30% την τελευταία πενταετία. Την ίδια
στιγμή άκρως ανησυχητικό αποτελεί το γεγονός ότι περισσότεροι από 50.000
Ευρωπαίοι κάθε χρόνο ανακαλύπτουν ότι μια «αθώα» ελιά στο σώμα τους έγινε ο πιο
επιθετικός καρκίνος του δέρματος. Πότε μια ελιά είναι επικίνδυνη; Ποια είναι τα
ύποπτα σημάδια; Πότε πρέπει να αφαιρείται;
Τύποι σπίλων («ελιών»)
Οι σπίλοι διακρίνονται
στους συγγενείς και τους επίκτητους.
Οι συγγενείς
υπάρχουν από τη γέννηση ή εμφανίζονται λίγο μετά και διακρίνονται σε μικρούς,
μεσαίους και μεγάλους (με διάμετρο πάνω από 20 εκατοστά).
Οι επίκτητοι
εμφανίζονται προοδευτικά κατά τη διάρκεια της ζωής, με αυξημένη συχνότητα μετά
την εφηβεία, φθάνουν στο μέγιστο του αριθμού τους περίπου στην ηλικία των 40
ετών και στη συνέχεια αρχίζουν να φθίνουν, οπότε στην ηλικία των 70-80 οι
γνήσιοι μελανοκυτταρικοί σπίλοι είναι ελάχιστοι.
Οι σπίλοι πέρα από το
αισθητικό θέμα που μπορεί να προκαλούν λόγω εντόπισης και μεγέθους έχουν μεγάλη
σημασία λόγω της συσχέτισής τους με το μελάνωμα,
έναν από τους πιο επικίνδυνους καρκίνους του ανθρώπου. Το μελάνωμα αν
διαγνωστεί έγκαιρα και αφαιρεθεί άμεσα ουσιαστικά θεραπεύεται, αν όμως
καθυστερήσει και προχωρήσει σε βάθος ή δώσει μεταστάσεις έχει κακή εξέλιξη.
Το μελάνωμα μπορεί να
αναπτυχθεί πάνω σε έναν προυπάρχοντα σπίλο ή να αρχίσει στο φυσιολογικό δέρμα.
Σε κάθε περίπτωση στα αρχικά τουλάχιστον στάδια μπορεί να μοιάζει σαν κοινός
σπίλος οπότε έχει σημασία να μπορούμε να αναγνωρίζουμε κάποια στοιχεία που θα
πρέπει να μας κινητοποιήσουν.
Ας δούμε λοιπόν κάποια
βασικά χαρακτηριστικά ενός ύποπτου σπίλου που ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί
και που πρέπει να τον οδηγήσουν στο δερματολόγο. Θα ακολουθήσουμε τον διεθνώς
αναγνωρισμένο μνημονικό κανόνα ABCDE που μας βοηθά να ταξινομήσουμε όσα πρέπει
να ελέγξουμε.
Α (asymmetry) ΑΣΥΜΜΕΤΡΙΑ του σπίλου, δηλαδή αν χωρίσουμε το σπίλο σε
κάθετο και οριζόντιο άξονα (γραμμή) το δεξί με το αριστερό και το πάνω με το
κάτω τμήμα να μην είναι παρόμοια μεταξύ τους
Β (border) Το ΟΡΙΟ στην περιφέρεια του σπίλου αν έχει προσεκβολές
σαν δάκτυλα ή δαντελωτή όψη θα πρέπει να μας οδηγήσει για περαιτέρω έλεγχο
C (color) To ΧΡΩΜΑ του σπίλου αν δεν είναι ομοιόμορφο και έχει
μεγάλη ποικιλία (πχ ένας ή περισσότεροι συνδυασμοί από μαύρα, καφέ, γκρι, μπλε,
κόκκινα και λευκά στοιχεία) πρέπει να μας κινητοποιήσει
D (diameter) Η ΔΙΑΜΕΤΡΟΣ της ελιάς, αν είναι πάνω από 5-6 χιλιοστά επίσης
θεωρείται σημείο για διερεύνηση
Ε (evolution) Η ΕΞΕΛΙΞΗ δηλαδή η αλλαγή τους σε σχετικά μικρό χρονικό
διάστημα είναι το ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟ στοιχείο και πρέπει να απευθυνθούμε σύντομα στο
δερματολόγο
Αν επίσης δούμε μια
καινούργια βλάβη να εμφανίζεται, ιδιαίτερα σε ηλικία μετά τα 40 και είναι
διαφορετική από τις ελιές που ήδη έχουμε πρέπει να προγραμματίσουμε εξέταση από
ειδικό γιατρό σε σύντομο χρονικό διάστημα. Φυσικά η εμφάνιση του μελανώματος
δεν εξαιρεί και μικρότερες ηλικίες οπότε γενικά δεν πρέπει να επαναπαυόμαστε.
Τέλος άλλα στοιχεία που
χτυπάνε το καμπανάκι του κινδύνου είναι αν μια ελιά αρχίσει να αιμορραγεί χωρίς να την τραυματίσουμε ή
βγάζει υγρό, αν μας ξύνει ή χάνει τις τρίχες που είχε πάντα πάνω της και γενικότερα αν αλλάζει χαρακτηριστικά σε σχέση με ότι
είχαμε συνηθίσει.
Όπως καταλαβαίνετε
καλό είναι σε τακτά χρονικά διαστήματα (πχ κάθε 1-2 μήνες) να ελέγχετε το δέρμα
σας ή να εξετάζετε τον/τη σύντροφό σας ή τα μέλη της οικογένειάς σας ώστε να
ανακαλύψετε έγκαιρα μια ύποπτη βλάβη και να βοηθήσετε το γιατρό για την
περαιτέρω αντιμετώπιση.
Ο μύθος του «δεν
πειράζουμε τις ελιές»
Πρόκειται
για μια διαδεδομένη άποψη, που υποστηρίζει ότι «δεν πειράζουμε τις ελιές για να
μην αλλάξουν». Η άποψη αυτή έχει μια δόση αλήθειας, πραγματικά δεν επιτρέπεται
να καυτηριάσουμε, να καταστρέψουμε με κρυοπληξία, λέιζερ ή άλλους τρόπους έναν
σπίλο. Αυτό οδηγεί σε ανάπτυξη ουλώδους ιστού που αργότερα θα δυσκολέψει την
διάγνωση του ιστοπαθολόγου, αν αποφασίσουμε να την αφαιρέσουμε χειρουργικά.
Η χειρουργική αφαίρεση όμως, όταν ο σπίλος αφαιρείται ολόκληρος, είναι η πιο σωστή λύση για μια επικίνδυνη ελιά και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να προκαλέσει εξαλλαγή της ελιάς.
Η χειρουργική αφαίρεση όμως, όταν ο σπίλος αφαιρείται ολόκληρος, είναι η πιο σωστή λύση για μια επικίνδυνη ελιά και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να προκαλέσει εξαλλαγή της ελιάς.
Το ιατρείο μας αποτελεί εξειδικευμένο κέντρο όσο αφορά στην
παρακολούθηση, αξιολόγηση και χειρουργική εξαγωγή σπίλων.
Προσφέρουμε ψηφιακή
χαρτογράφηση των σπίλων: με ειδική κάμερα γίνεται ψηφιακή λήψη, ανάλυση και
αξιολόγηση επικινδυνότητας αλλά και παρακολούθηση της εξέλιξης του σπίλου στο
χρόνο. Σε περίπτωση που απαιτείται εξαγωγή του σπίλου, η επέμβαση μπορεί να
γίνει σε σύντομο χρονικό διάστημα στο χώρο του ιατρείου.
Κωνσταντίνος Σταματόπουλος, MD
Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος - Δερματοχειρουργός
Οδός Ζαφειράκη 10, Νάουσα
Τηλ. 23320 52554
https://www.linkedin.com/in/stamatopoulos
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου